تاریخچه صنایع پتروشیمی و شیمیایی
اگرچه مواد شیمیایی در طول تاریخ حیات بشر ساخته شده و مورد استفاده قرار گرفته است، اما در واقع تولد صنایع شیمیایی سنگین (یعنی تولید مواد شیمیایی در مقادیر زیاد برای استفادههای مختلف) همزمان با آغاز انقلاب صنعتی بود. یکی از اولین مواد شیمیایی که در مقادیر زیادی از طریق فرآیندهای صنعتی تولید گردید، اسید سولفوریک بود. در سال 1736 میلادی، نخستین تولید عملی اسید سولفوریک در مقیاس وسیع اتفاق افتاد. به دنبال آن در 13 سال بعد یعنی در سال 1749 میلادی، جان روبوک و ساموئل گاربت نیز اولین کارخانه بزرگ تولید اسید سولفوریک را در اسکاتلند تاسیس کردند که در آنها از اتاق های کنسانتره سرب برای تولید اسید سولفوریک استفاده میشد.
تمدن های باستانی، به ویژه سومریها و آشوریها و بابلیها، در حدود 4500 سال پیش در سرزمین بین النهرین (محل عراق کنونی) با برخی از مواد نفتی که در دریاچه قیر بدست میآمد، آشنایی داشتند. به علاوه، آنان از خود قیر به عنوان ماده غیرقابل نفوذ، استفاده میکردند. رومیها و یونانیها نیز مواد قیری را برای غیرقابل نفوذ کردن بدنه کشتیها و همچنین برای روشنایی و گرم کردن نیز استفاده میکردند.
با توسعه و پیشرفت تکنولوژی حفاری در اواسط قرن نوزدهم و تکنولوژی تقطیر و پالایش نفت در اواخر قرن نوزدهم و استفاده از آن در موارد غیر سوختی، پیشرفت و جهش قابل توجهی پیدا کرد. به گونه ای که امروزه صنایع پتروشیمی نقش بسیار مهمی در رفع احتیاجات عمومی جامعه ایفا میکند.
تاسیس بنگاه شیمیایی و به دنبال آن آغاز عملیات احداث کارخانه کود شیمیایی در سال 1338 شمسی، موجب پیدایش صنعت پتروشیمی در ایران شد. 5 سال بعد از آن یعنی در سال 1343 به منظور تقویت و توسعه این صنعت، شرکت ملی صنایع پتروشیمی تاسیس و شروع به کار کرد. هدف از تاسیس این شرکت، تولید فرآورده های پتروشیمی و شیمیایی از نفت، مشتقات نفتی، گازهای طبیعی و سایر مواد خام، اعم از آلی و معدنی بود. در صنایع شیمیایی مجموعاً حدود یک تریلیون (1000 میلیارد) دلار سرمایه گذاری جهانی صورت گرفته است؛ اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا بزرگترین تولید کنندگان مواد شیمیایی در جهان هستند. صنایع شیمیایی تا سال 2018 تقریبا 15 درصد از بخش تولید اقتصادی ایالات متحده را تشکیل میداده است. توجه خاص کشورها به این صنعت موجب گردیده تا در حال حاضر بعد از صنایع غذایی و خودروسازی سومین صنعت بزرگ جهان به شمار رود.